Pedodonti – Çocuk Diş Hekimliği Nedir?
Pedodonti, beş yıllık diş hekimliği eğitimi üzerine 0-13 yaş arasındaki bebek ve çocuk ağız ve diş sağlığıyla ilgili ayrıca özel bir uzmanlık eğitimi almayı gerektiren bir branştır. Pedodonti’nin diğer adı Pediatrik Diş Hekimliği’dir. Çocuk diş hekimliği, kalıcı dişlerin gelişimini tamamlanıncaya kadarki süreçte çocuklarda süt ve kalıcı genç diş hastalıkları ve tedavileriyle ilgilenen branştır. Diş hekimliği fakültesini tamamladıktan sonra pedodonti eğitimi alan ve pedodonti konusunda uzmanlaşmış diş hekimlerine pedodontist adı verilir. Halk arasında çocuk diş doktoru da denir.
Süt Dişleri Neden Önemlidir?
Süt dişleri, bebeklerde 3-4 yaşına kadar tamamlanan ve 6-7 yaşında dökülünceye kadar stabil kalan dişlerdir. Süt dişleri ilk çıkmaya başladığından itibaren, beslenmeden sonra temiz bir tülbent ya da gazlı bez yardımıyla diş yüzeylerini temizlemeniz tavsiye edilir. Bu görevi yapan özel diş mendilleri piyasada satılmaktadır. Süt dişleri, kapladıkları alanı kendilerinden sonra gelecek kalıcı diş için korur. Kalıcı diş çıkarken ona rehberlik yapar. Süt dişi erken çekilirse bu doğal yer tutuculuk özelliğini kaybeder.
Koruyucu Uygulamalar Nelerdir?
Çocuk diş hekimliği uygulamasının ilk amacı, gerekli önlemleri alarak diş sorunlarının ortaya çıkmasını engellemektir. Dişlerin çürümesini önlemeye yönelik koruyucu uygulamalar ile çocuğun ve ailesinin ağız-diş sağlığı ve beslenme konusunda eğitilmesi büyük öneme sahiptir. Ayrıca, 2 yaşındaki çocuk artık diş fırçasını kendisi tutabilir. Bu dönemde bebeğe diş fırçalamayı öğretmek iyi olur.
Pedodonti kapsamında koruyucu uygulama olarak yüzeysel flor ve fissür örtücü işlemler uygulanması yer alır.
Fissür Örtücüler Ne İşe Yarar?
Kalıcı dişlerin yüzeylerindeki derin ve çürümeye yatkın fissürleri (olukları) kapatarak, bakterilerin buraya yerleşmesini ve böylece çürümeyi önleyen akışkan dolgu maddesine fissür örtücü denir. Fissür örtücü uygulamalarının kontrolleri 6 ayda bir yapılmalıdır.
Flor Uygulaması Nedir?
Pedodonti kapsamında yaygın olarak kullanılan flor, dişlerin yapısını güçlendiren ve böylece dişlerin çürümesini önleyen bir elementtir. Çocukların dişleri ilk çıkmaya başladığında, diş minesi tam olarak olgunlaşmadığı için, yeni çıkan dişler genellikle daha dirençsiz ve çürümeye yatkındır. Flor, diş minesini güçlendirerek dişi asit saldırılarından korur. Dolayısıyla dişlerin çürümesini önler. Yüzeysel flor uygulaması sadece çocuk diş hekiminin yapabildiği koruyucu bir uygulamadır. Yüzeysel flor, 6 ayda bir uygulanmalıdır.
Diş Çıkarma Sırasında Neler Olur?
Çocukların diş çıkarmaları, hem ebeveynler hem de çocuklar için oldukça zorlu geçer. Diş çıkarmadan birkaç gün önce çocuklar, huysuzlanmaya ve iştahsız olmaya başlar. Bununla birlikte dişlerin çıkacağı dişeti bölgesinde ağız sıvısında artma ve kaşınma meydana gelir. Dişlerin çıkacağı bölgede dişeti kabarıklığı rahatlıkla fark edilebilir. Bu şikayetler, dişlerin çıkması ile ortadan kalkar. Bu süreçte bir pedodonti uzmanına başvurarak, çocuğunuzun rahatlaması için ilaç tedavisi alabilirsiniz.
Çocukların diş çıkarma yaşında ortaya çıkan bazı rahatsızlıkların, dişlerin çıkması ile doğrudan ilgili olduğu düşünülür. İshal, havale ve bronşit gibi hastalıkların diş çıkması ile ilgili olmadığı ortaya konmuştur. Çocukların genel sağlık sorunların diş sürmesi ile ilişkilendirilmesi hekim tarafından detaylı muayene sonucunda yapılır.
Süt Dişlerinin Çıkması Ne Zaman Tamamlanır?
Dişlerin tamamının çıkması genellikle 24-30 ayı bulmaktadır. Süt dişlerinin tamamlanmasının ardından üst ve alt çenede toplam 20 adet diş bulunur.
Çocukların Kalıcı Dişleri Ne Zaman Çıkmaya Başlar?
Süt azı dişlerinden sonra, 6 yaş dişleri olarak bilinen kalıcı dişler çıkmaya başlar. Bu dişler alt ve üst çenede, sağ ve sol tarafta birer diş olmak üzere toplam dört diştir. Çoğunlukla süt dişleri ile karıştırıldıkları için, pedodonti muayenesine gerek duyulmadan çekilir. Ağız ve diş sisteminde hayati bir öneme sahip olan bu dişleri çekmek, tedavisi çok daha zor olan diş çapraşıklıklarına neden olur. 7-11 yaşları arasında süt dişlerinin yerine alttan gelen kalıcı dişler çıkar. 6 yaş dişlerinin arkasındaki 2. kalıcı büyük azı dişleri 12 yaşından sonra çıkar. 6 yaş dişleri gibi, 2. kalıcı büyük azı dişleri süt dişinin yerine çıkmazlar. Yani onlardan önce gelen süt diş bulunmaz.